Wprawdzie niniejszy Aneks dotyczy Informacji Prawnej z 8 lutego br. ale jest też ściśle powiązany z ostatnim Komunikatem Komisji Prawnej z 17 lutego br. Podpowiadamy, co można ewentualnie spróbować zrobić jeszcze przed rozprawą w sądzie apelacyjnym, gdy zorientujemy się, że nasza sprawa trafiła tam w łapy sędziego, który "specjalizuje się" w wydawaniu wyroków niekorzystnych dla odwołujących się od decyzji Dyrektora ZER obniżających świadczenia emerytalno-rentowe na podstawie ustawy represyjnej.
W nawiązaniu do Informacji Prawnej dot. wyroków wydanych przez niektóre sądy apelacyjne oddalających apelacje odwołujących się od niekorzystnych wyroków sądów okręgowych lub zmieniających korzystne dla nich wyroki sądów okręgowych i oddalających odwołania od decyzji Dyr. ZER, oraz możliwości składania wniosków o wyłączenie sędziego, a opcjonalnie o rozpoznanie naszej sprawy w składzie trzech sędziów sądu apelacyjnego, poniżej publikujemy wzory takich wniosków. Robimy to odpowiadając na liczne postulaty w tym zakresie jakie otrzymujemy od Koleżanek i Kolegów rozważających takie posunięcie.
- Wzór "Wniosku o wyłączenie sędziego" - tutaj.
- Wzór "Wniosku o rozpoznanie sprawy w składzie trzech sędziów" - tutaj.
Jak pisaliśmy w ww. Informacji Prawnej przed podjęciem decyzji o złożeniu jednego z prezentowanych wniosków, należy ustalić czy sędzia przydzielony do naszej sprawy w ramach systemu SLPS jest sędzią, o którego powołanie przez Prezydenta RP wniosek złożyła neo-KRS, a tym samym dającym gwarancję, bądź nie, niezawisłego i obiektywnego rozpoznania apelacji. Ustalenia takie możemy poczynić korzystając z wyszukiwarki zamieszczonej pod załączonym linkiem: https://ruchkod.pl/neokrs/?view=co_robic#content
Zaś o tym, który sędzia wylosował sprawę można się dowiedzieć korzystając z wyszukiwarki raportów z Systemu Losowego Przydziału Spraw na Portalu Informacyjnym Sądów Powszechnych (bez logowania się tam). Wystarczy wypełnienić formularz danymi (sygn. akt nadana przez sąd apelacyjny) i kliknąć "Pobierz".
Chcielibyśmy jednak powtórzyć, że w myśl ogólnej zasady primum non nocere (po pierwsze nie szkodzić), przed złożeniem wniosku o wyłączenie bezwzględnie wskazana jest konsultacja z profesjonalnym adwokatem lub radcą prawnym. Każdy z zainteresowanych, działając na własne ryzyko, powinien rozważyć wszystkie "za i przeciw", korzystając ze wsparcia profesjonalisty znającego realia praktyki sądowej. Sugestia ta jest tym bardziej uzasadniona, że podstawą prawną "Wniosku o wyłączenie sędziego" jest art. 49 Kodeksu Postępowania cywilnego, który "wyrokiem" Trybunału Konstytucyjnego Julii Przyłębskiej z 2 czerwca 2020 r. (sygn. akt P 13/19) częściowo został uznany za niezgodny z art. 179 Konstytucji RP. Zgodnie z tym "wyrokiem" z dniem 9 czerwca 2020 r. ww. przepis stracił moc w zakresie, w jakim dopuszcza rozpoznanie wniosku o wyłączenie sędziego z powodu podniesienia okoliczności wadliwości powołania sędziego przez Prezydenta RP na wniosek neo-KRS. My jednak nadal twierdzimy, że komplementarną zasadą ogólną prawa unijnego jest zasada "bezpośredniego skutku" oznaczająca zasadę pierwszeństwa prawa Unii Europejskiej.
Komisja Prawna FSSM RP
WAŻNA INFORMACJA PRAWNA
Dot. wyroków sądów apelacyjnych oddalających apelacje odwołujących się od niekorzystnych wyroków sądów okręgowych
lub zmieniających korzystne dla nich wyroki sądów okręgowych i oddalających odwołania od decyzji Dyr. ZER.
Z coraz większym niepokojem obserwujemy wyroki niektórych sądów apelacyjnych wydawane w składzie jednoosobowym, które prawomocnie pozbawiają nasze Koleżanki i Kolegów świadczeń emerytalnych, także w sytuacjach, kiedy sądy okręgowe, jako sady I instancji, przywróciły im należne emerytury i renty. Na szczęście dotyczy to stosunkowo niewielkiej liczby sędziów orzekających w naszych sprawach, ale w niczym nie zmniejsza to tragedii tych, którzy takich wyroków doświadczyli. Niestety, tego rodzaju "praktyka orzecznicza" w wydaniu niektórych sędziów może być kontynuowana.
Przypomnijmy, rozpoznawanie spraw przez jednego sędziego, także w II instancji, wprowadziła ustawa z dnia 28 maja 2021 r. o zmianie ustawy - Kodeks postępowania cywilnego oraz niektórych innych ustaw. Zdaniem Ministerstwa Sprawiedliwości, jako jej twórcy, miało to wyeliminować odwoływanie rozpraw w razie choroby jednego z członków składu orzekającego, a także umożliwić bardziej efektywne wykorzystanie kadry orzeczniczej. Naszym zdaniem argumentacja ta nie oddaje rzeczywistych intencji projektodawców. Już na pierwszy rzut oka widać, że zmiany te godzą w podstawowe prawa i wolności obywatelskie, w tym prawo do sprawiedliwego i obiektywnego rozpoznania sprawy przez sąd. Pisaliśmy o tym szczegółowo w Komunikacie Informacyjnym z 21 czerwca 2021 r. Dla porządku musimy dodać, że prezes danego sądu może (na zasadzie wyjątku) zarządzić rozpoznanie sprawy w składzie trzech sędziów, jeżeli uzna to za wskazane ze względu na szczególną zawiłość lub precedensowy charakter sprawy. Jest to jednak decyzja arbitralna prezesa sądu, a więc czynnika administracyjnego powoływanego przez Ministra Sprawiedliwości - Prokuratora Generalnego.
Szczególnie krytycznie wypowiedział się w tej kwestii sędzia TK w stanie spoczynku Wojciech Hermeliński stwierdzając, że "uzasadnienie tej zmiany jest kuriozalne. Składy wieloosobowe zwłaszcza w wyższych instancjach są w Polsce co najmniej od stu lat, a chodzi o to, by zarzuty apelacji były wnikliwie w dyskusji sędziów zbadane. Epidemia nie jest usprawiedliwieniem tak radykalnej zmiany a do zakażenia może dojść także w sklepie czy autobusie, tym bardziej że posiedzenia sądowe są zdalne bądź za biurkiem (niejawne)". Nie ulega wątpliwości, że trzech sędziów ma zawsze większe doświadczenie życiowe i wiedzę niż jeden. Skład trzyosobowy znacząco też zwiększa szanse na bardziej wszechstronne rozważenie sprawy i sprawiedliwy wyrok.
Bez względu jednak na to co mówią autorytety prawa, aktualnie rządzący jak zwykle ignorując głosy rozsądku, wprowadzili w życie takie uregulowania prawne, których tragiczne skutki wieku z nas już odczuło poprzez negatywny wyrok sądu apelacyjnego, jako sądu II i ostatniej instancji. Dla nich pozostała jeszcze możliwość wniesienia do Sądu Najwyższego "Skargi Kasacyjnej". Warunki jej złożenia opisaliśmy w Informacji Prawnej z 27 sierpnia 2021 r.
Mając na uwadze powyższe okoliczności sugerujemy tym wszystkim, których sprawy sądowe pozostają na etapie: po wyroku sądu okręgowego, jako sadu I instancji, a przed rozpoznaniem sprawy przez sąd apelacyjny, jako sąd II instancji, pilne ustalenie sędziego przydzielonego do ich sprawy w ramach systemu SLPS (System Losowego Przydziału Spraw). Warto to uczynić bez względu na wyrok jaki zapadł przed sądem okręgowym. Musimy mieć świadomość, że dopiero prawomocny wyrok sądu apelacyjnego przesądza definitywnie o wyniku sprawy. Wyrok sadu I instancji nie ma takiego przymiotu.
Dostrzegany już pewną grupę sędziów, którzy "nie widzą" uchwały Sądu Najwyższego z 16 września 2020 r. i wydają wyroki li tylko w oparciu o literalne brzmienie przepisów ustawy represyjnej. Jako podstawę wyrokowania przyjmują jedynie formalną przynależność (służbę) skarżącego w instytucjach i formacjach wymienionych w art. 13b policyjnej ustawy emerytalnej. Niechlubnie przoduje w takich praktykach orzeczniczych Sąd Apelacyjny w Lublinie.
O możliwości monitorowania swoich spraw sądowych pisaliśmy w Komunikacie z 5 listopada 2021 r. "Jak skorzystać z portalu informacyjnego sądów powszechnych". Tam właśnie, w zakładce "Posiedzenia" znajdziemy nazwisko sędziego Przewodniczącego, mającego rozpoznawać apelację ZER albo apelację odwołującego się. Namawiamy do rozpoznania linii orzeczniczej takiego sędziego, szczególnie w kontekście stosowania bądź nie, wskazań zawartych w uchwale SN z 16.09.2020 r. Można to zrobić także poprzez portale społecznościowe. Gdyby się okazało, że trafiliśmy na jednego z takich sędziów, wskazanym jest sprawdzenie jego nominacji na sędziego RP. Czy skorzystał on z "szybkiej ścieżki awansu" i poddał się procedurze przed obecną, czyli tzw. neo-KRS, a następnie przyjął nominację od Prezydenta RP. Jest to ogromnie ważne, albowiem 3 lutego b.r. Europejski Trybunał Praw Człowieka orzekł (Wyrok ETPCz z 3 lutego 2022 r. Advance Pharma sp. z o.o. przeciwko Polsce; skarga 1469/20), że skład Izby Cywilnej polskiego Sądu Najwyższego, w którym znaleźli się sędziowie powołani przez "nową" Krajowa Radę Sądownictwa (neo-KRS) nie jest "niezawisłym i bezstronnym sądem ustanowionym ustawą", o jakim mowa w art. 6 ust. 1 Konwencji o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności. Oznacza to, że wątpliwy jest status takiego sędziego, który został powołany na wniosek neo-KRS i okazał się sędzią orzekającym w naszej sprawie. Jest to sytuacja, kiedy sąd jest nienależycie obsadzony, co stanowi tzw. bezwzględną przesłankę odwoławczą. Innymi słowy sędzia powołany na podstawie uchwały neo-KRS nie powinien orzekać.
Nasze prawo do sądu jest jednym z podstawowych praw jednostki i jedną z fundamentalnych gwarancji praworządności. W jednym z orzeczeń jeszcze niezależny Trybunał Konstytucyjny uznał, że wyłączenie sędziego musi być postrzegane przez pryzmat zagwarantowanego w art. 45 ust. 1 Konstytucji RP prawa do rozpatrzenia sprawy przez niezależny, bezstronny i niezawisły sąd. Skoro zatem uprawnienie do złożenia wniosku o wyłączenie sędziego jest pochodną prawa do sądu, to nie powinno ono podlegać żadnym ograniczeniom.
WNIOSKI:
- W opisanej wyżej sytuacji sugerujemy rozważenie możliwości złożenia "Wniosku o wyłączenie sędziego", wobec którego mamy wątpliwości co do jego niezależności i bezstronności w rozpoznawaniu naszej sprawy, także z racji nominowania przez neo-KRS.
- Z uwagi na złożoność ww. Wniosku sugerujemy, konsultacje z profesjonalnym adwokatem lub radcą prawnym, tak z punktu widzenia przepisów procedury cywilnej, jak i okoliczności danej sprawy. Niemniej jednak może to być jedyna szansa (choć tylko szansa) na uniknięcie wydania negatywnego i już prawomocnego wyroku w naszej sprawie odwoławczej.
- Opcjonalnie należy rozważyć wystąpienie do prezes danego sądu z Wnioskiem o wydanie zarządzenia o rozpoznaniu naszej sprawy w składzie trzech sędziów ze względu na szczególną jej zawiłość. Tu również sugerujemy konsultacje z profesjonalnym adwokatem lub radcą prawnym.
- W przypadku wydania wyroku negatywnego dla odwołującego się, sugerujemy skorzystanie z możliwości złożenia do Sądu Najwyższego Skargi Kasacyjnej. Obowiązuje tu jednak tzw. przymus adwokacko - radcowski (szczegóły w Informacji Prawnej z 27 sierpnia 2021 r.). Z uwagi na charakter tej skargi i jej dopuszczalność w danej sprawie jako nadzwyczajnego środka zaskarżenia wyroku prawomocnego także sugerujemy, konsultacje z profesjonalnym adwokatem lub radcą prawnym.
Wniesienie Skargi Kasacyjnej w sytuacji, gdy jest ona dopuszczalna, warunkuje złożenie w przyszłości Skargi do Europejskiego Trybunału Praw Człowieka. Nad wzorem takiej skargi już pracujemy i niebawem udostępnimy ją zainteresowanym.
Komisja Prawna FSSM RP
W informacji prawnej z 21 czerwca 2020 r. pt. "Szanse na sprawiedliwość drastycznie maleją" wyraziliśmy nasze obawy, co do skutków prawnych, jakie mogą przynieść zmiany kodeksu postępowania cywilnego wprowadzające możliwość jednoosobowego orzekania w sądach II instancji. Niestety, dziś te obawy się potwierdzają.
Jak już informowaliśmy, niepokojące informacje nadchodzą z niektórych sądów apelacyjnych, w tym z Sądu Apelacyjnego w Warszawie. Zarysowana od kilkunastu miesięcy linia orzecznicza w naszych sprawach odwoławczych, przejawiająca się w wyrokach, w przeważającej liczbie pozytywnych, przywracających prawomocnie należne nam świadczenia emerytalne, ulega załamaniu.
W tym miejscu przypomnijmy, że poprzez linie orzeczniczą rozumiemy takie wyroki sądów, które są nie tylko trafne, ale także bardzo bliskie siebie, a więc jednolite. Jednolite zaś są wtedy, gdy w określonych typach spraw zapadają takie same lub podobne orzeczenia. W naszej sytuacji, są to już tysiące spraw rozpoznawanych przez sądy okręgowe, które następnie trafiają w trybie odwoławczym (apelacji) do sądów apelacyjnych, gdzie powinny zapadać orzeczenia maksymalnie zbliżone, różniące się jedynie szczegółami wynikającymi z indywidualnego przebiegu służby odwołujących się.
Opisaną wyżej sytuację oceniamy na przykładzie jeszcze nielicznych przypadków, ale wyroki negatywne dla skarżących, które zapadły w tych sprawach oraz ich uzasadnienia budzą nasze zdumienie i niedowierzanie. Orzeczenia te, zgodnie z art. 15zzs1 ustawy z dnia 2 marca 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych w większości zostały wydane przez sąd na posiedzeniach niejawnych w składzie jednoosobowym.
Są to przykłady orzeczeń zbieżnych z zadziwiającą linią orzeczniczą przyjętą przez znaczną część składów orzekających Sądu Apelacyjnego w Lublinie, który przyjmuje 0% podstawy wymiaru za każdy rok służby przed 1990 r., natomiast za okres po 1990 r. nakazuje organowi przeliczenie świadczenia wg. wskaźnika 2,6% podstawy wymiaru, choć i tu są negatywne wyjątki. Znamy przypadek prawomocnego wyroku tego sądu pozbawiającego represjonowanego świadczenia emerytalnego także za okres ponad 20 lat służby w Policji po 1990 r. Brak słów komentarza, aby wyrazić słowa oburzenia na takie zachowanie sędziów, w większości nominowanych przez neo-KRS. Wydaje się, że dochodzi do faktycznego ignorowania przez niektórych sędziów orzekających w naszych sprawach wskazań zawartych w uchwale Sądu Najwyższego z 16 września 2020 r., mimo pozorów jej honorowania. Odnotowaliśmy też przypadki otwartego negowania stanowiska wyrażonego w ww. uchwale przez naczelny organ władzy sądowniczej w Polsce.
W związku z powyższym apelujemy o przesyłanie do nas, na adres:
Adres poczty elektronicznej jest chroniony przed robotami spamującymi. W przeglądarce musi być włączona obsługa JavaScript, żeby go zobaczyć.
skanów wyroków sądów apelacyjnych, które pozbawiają represjonowanych świadczeń emerytalnych za okres służby przed i po 1990 r. Chodzi nam zarówno o sentencję wyroków (w formie zanonimizowanej) jaki i ich uzasadnienia.
Zebrane tą drogą informacje postaramy się wykorzystać w każdy możliwy i prawnie dopuszczalny sposób.
Komisja Prawna FSSM RP